ನಿನ್ನೆಯ ದುರಂತ ಘಟನೆಯಲ್ಲಿ 11 ಜನರ ಜೀವ ಕಳೆದುಕೊಂಡ ಕಾಲ್ತುಳಿತದ ಘಟನೆಯು ನಮ್ಮ ಸಮಾಜದ ಗಂಭೀರ ವಿಫಲತೆಯನ್ನು ಬೆಳಕಿಗೆ ತಂದಿದೆ. ಈ ಗುಂಪು ವರ್ತನೆಯ ತಪ್ಪು ಯಾರದು? ಬೇಜವಾಬ್ದಾರಿ ಯಾರದು? ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು ಎಲ್ಲೆಡೆ ಕಾಡುತ್ತಿವೆ. ರಾಜಕೀಯ ರಣಹದ್ದುಗಳು ಈ ದುರಂತವನ್ನೂ ತಮ್ಮ ಲಾಭಕ್ಕೆ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಆಗಸದಲ್ಲಿ ಸುತ್ತಾಡುತ್ತಿವೆ. ಸರ್ಕಾರವಂತೂ ತನ್ನ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ದೊಣ್ಣೆ ಬೀಸುವ ಆತುರದಲ್ಲಿದೆ. ಆದರೆ, ಈ ರೀತಿಯ ಘಟನೆಗಳು ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಏಕೆ ಸಂಭವಿಸುತ್ತವೆ?
ಸಮಾಜದ ಮಾನಸಿಕತೆಯ ದೋಷ
ನಮ್ಮ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ವೈಪರೀತ್ಯದಿಂದಾಗಿ, “ಬಲಿಷ್ಠರೇ ಬದುಕುವರು” ಎಂಬ ವಿಚಿತ್ರ ಮಾನಸಿಕತೆ ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ. ಕಾನೂನು ಎಂಬುದು ಕೇವಲ ದುರ್ಬಲರಿಗೆ ಸೀಮಿತವಾದ ಸಾಕುಪ್ರಾಣಿಯಂತೆ ಎನಿಸಿದೆ. ಈ ಧೋರಣೆ ಇಂದಿನದಲ್ಲ, ಇದು ನಮ್ಮ ರಕ್ತದಲ್ಲೇ ಇದೆ. ಚಿಟ್‌ಫಂಡ್‌ ಕಂಪನಿಯೊಂದು ಮುಳುಗಿದಾಗ ಸಿಕ್ಕಿದ್ದನ್ನು ಎತ್ತಿಕೊಂಡು ಓಡುವ ಗುಂಪು, ನೋಟು ರದ್ದತಿಯ ಕಾಲದಲ್ಲಿ 2000 ರೂ. ನೋಟಿಗಾಗಿ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ಜೀವ ಕಳೆದುಕೊಂಡವರು, ಕೋವಿಡ್ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕಳ್ಳಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ಆಕ್ಸಿಜನ್ ಸಿಲಿಂಡರ್‌ಗಾಗಿ ಹೋರಾಡಿದವರು – ಇಂತಹ ನಿದರ್ಶನಗಳು ಇದಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿವೆ.
ಇದು ವಿವೇಕದ ಭ್ರಷ್ಟತೆ. ಸುಶಿಕ್ಷಿತ, ಸಜ್ಜನರೂ ಕೂಡ ಅವಕಾಶ ಸಿಕ್ಕರೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ಲೈನ್ ಬ್ರೇಕ್ ಮಾಡಿ ಆನಂದಿಸುವ ಮನಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ಜೆನ್ Xನ ಗುಣವಾದರೆ, ಜೆನ್ Y ಮತ್ತು Z ತಲೆಮಾರುಗಳು ತಮ್ಮ ಶಿಕ್ಷಣ, ಡಿಜಿಟಲ್ ಒಡ್ಡಿಕೆ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪೊಳ್ಳುತನ, ಮತ್ತು ಕೂಡುಕುಟುಂಬದ ಕೊರತೆಯಿಂದಾಗಿ ಕ್ಷಣಿಕ ಭಾವನೆಗಳಿಗೆ ಒಳಗಾಗುತ್ತಿವೆ. ಇವರ “ಅಟೆನ್ಷನ್ ಸ್ಪ್ಯಾನ್” ದಿನೇ ದಿನೇ ಕ್ಷೀಣಿಸುತ್ತಿದೆ. ಸಂತೋಷ, ದುಃಖ, ಸಿಟ್ಟು – ಎಲ್ಲವೂ ಕ್ಷಣಿಕ ಮತ್ತು ಆಸ್ಫೋಟಕ.
ದುರಂತದ ಮೂಲ
ಈ X, Y, Z ತಲೆಮಾರುಗಳ ಲೀಥಲ್ ಕಾಂಬಿನೇಷನ್ ಈ ದುರಂತಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಮೊನ್ನೆಯ ಮ್ಯಾಚ್‌ನ ಸಂಭ್ರಮವು ರಾತ್ರಿಯಿಡೀ ರಾಜಕೀಯ ಲಾಭಕ್ಕೆ ಬಳಕೆಯಾಯಿತು. 35,000 ಜನರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಸ್ಟೇಡಿಯಂಗೆ 2 ಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಜನ ನುಗ್ಗಲು ಸಿದ್ಧರಾಗಿದ್ದರೂ, ಕಾನೂನು-ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿ ಗಂಭೀರ ವೈಫಲ್ಯ ಕಂಡುಬಂತು. ಇದನ್ನು ರಾಜಕೀಯವಾಗಿ “ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್ ವೈಫಲ್ಯ” ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಗುಪ್ತಚರ ವಿಭಾಗಗಳು ಸಕಾಲದಲ್ಲಿ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ನೀಡಲಿಲ್ಲ. ಜನರ ಜೀವಕ್ಕಿಂತ ರಾಜಕೀಯ ಲಾಭವೇ ಮುಖ್ಯವಾಯಿತು.
ಪರಿಹಾರ ಏನು?
- ಮೂಲಭೂತ ಶಿಕ್ಷಣ ಸುಧಾರಣೆ ಭಾರತದ “ಜುಗಾಡ್” ಮನಸ್ಥಿತಿಯಿಂದ ಹೊರಬರಬೇಕು. ಕೋವಿಡ್ ಕಾಲದಂತೆ “ತಯಾರಿಲ್ಲದಿರುವುದೇ ತಯಾರಿ” ಎಂಬ ಧೋರಣೆಯನ್ನು ಬಿಡಬೇಕು. ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಶಿಸ್ತು, ಸಾಮಾಜಿಕ ಎಚ್ಚರ, ಮತ್ತು ಸರ್ವೈವಲ್ ಕೌಶಲಗಳನ್ನು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣದ ಭಾಗವಾಗಿಸಬೇಕು.
- ಆಡಳಿತದ ವಿವೇಕ
ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಗುಂಪಿನ ಮೆದುಳಿಲ್ಲದ ವರ್ತನೆಗೆ ಅವಕಾಶ ತೆರೆಯಬಾರದು. ಆಡಳಿತಗಾರರ ವಿವೇಕವು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿರಬೇಕು ಮತ್ತು ಜವಾಬ್ದಾರಿಯುತವಾಗಿರಬೇಕು. ಆಪತ್ತಿನ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ರಾಜಕಾರಣ ಮಾಡುವುದು ಹೀನಾಯವಾದ ಕೃತ್ಯ. ಶಾಸಕಾಂಗವು ಆಡಳಿತ ಪಕ್ಷ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷವನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ ಎಂಬ ಅರಿವು ನಮ್ಮ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳಿಗಿರಬೇಕು.
ಯಾರೂ ಬೇಕೆಂದೇ ಕಾಲ್ತುಳಿತಕ್ಕೆ ಸಿಲುಕಿ ಸಾಯಲು ಹೋಗುವುದಿಲ್ಲ. ಈ ದುರಂತವು ನಮ್ಮ ಸಾಮಾಜಿಕ, ರಾಜಕೀಯ, ಮತ್ತು ಆಡಳಿತದ ವೈಫಲ್ಯಗಳ ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸಿದ ಫಲಿತಾಂಶ. ಇದನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು ವಿವೇಕಯುತ ಆಡಳಿತ, ಶಿಕ್ಷಣದ ಸುಧಾರಣೆ, ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ಅಗತ್ಯ. ಜನರ ಜೀವ ಅಮೂಲ್ಯ ಎಂಬುದನ್ನು ಅರಿತು, ಈ ಭ್ರಷ್ಟ ವಿವೇಕದಿಂದ ಹೊರಬರೋಣ.